Eind 2014 keek ik naar de jeugdserie ‘een vrolijke kerst‘, waarbij een rijk gezin alles kwijtraakt door onbetaalde rekeningen. Het gezin vindt onderdak bij hun huishoudster, die in een gigantisch anti-kraak pand woont met andere (excentrieke) mensen. De moeizame start, de weerstand van de moeder, het schuldgevoel van de vader, de puberende zoon, de verwende maar schattige dochter en de enthousiaste zoon komen allemaal voorbij.

Deze serie raakte mij, omdat het zo mooi laat zien dat geluk overal te vinden is. Dat we niet allemaal perse een mooi huis en een grote auto nodig hebben om gelukkig te zijn. En dat de individualisering ons toch niet brengt wat we jaren geleden dachten. Maar het leerde me vooral dat een ogenschijnlijk uitzichtloze situatie de grootste levenslessen kan bieden.

Een paar maanden later kwam ik onverwachts in een scheiding terecht. Ik zag het niet aankomen en kwam in een rollercoaster van emoties terecht. Dit had ik niet bedacht voor mijn mooie gezin! Naast alle emoties, was er ook nog een praktische kant; een van ons had onderdak nodig!

En dan blijkt dat niet alles in ons prachtige Nederland goed geregeld is. Want helaas vallen heel wat ouders in scheiding tussen de wal en het schip.

Waar liep ik tegenaan:

– Ik verdiende te weinig voor een particuliere huurwoning, zij vroegen vaak 4x de huur als inkomen (dat is toch al gauw 4000 euro)

-We hadden nog een koopwoning, dus ik kon geen huis kopen

-Ondanks mijn lange inschrijftijd bij de woningstichting, was het toch bij lange na niet genoeg (ik stond 7 jaar ingeschreven)

-Anti-kraak woningen kwam ik niet voor in aanmerking omdat ik inwonende kinderen had

-Wonen op de camping was officieel niet toegestaan en er was geen aanbod

-Tijdelijk bij een vriendin wonen kon ook niet, omdat ik dan haar toeslagpartner zou worden en zij haar toeslagen zou verliezen

-Onderhuur was officieel niet toegestaan

Oftewel: het leek onmogelijk om snel een woning te vinden.

En dat was precies het probleem. Door die onzekerheid en de machteloosheid kwam ik niet toe aan het verwerken van mijn scheiding. Ik was aan het overleven en mijn kinderen hadden hier ook last van. Zoals de piramide van Maslow zegt: eerst onderdak, dan is er pas ruimte voor sociale ontwikkeling. Uiteindelijk vond mijn ex-partner een appartement en konden wij onze scheiding gaan verwerken. Bij ons heeft het maar een paar maanden geduurd, waardoor de schade beperkt bleef. Maar helaas hoor ik vervelende verhalen om mij heen, waar ouders noodgedwongen bij elkaar moeten blijven wonen. Zelfs al ga je als vrienden uit elkaar, blijf maar eens jaren met je ex in één huis wonen. Dat komt het nahuwelijk niet ten goede en zal het aantal vechtscheidingen (in mijn ogen) hoger maken dan noodzakelijk.

Veel gemeenten en woningcorporaties zien scheidingen als een persoonlijk probleem, een persoonlijke keuze. Helaas is dit voor de kinderen zeker niet het geval. Zij moeten maar mee gaan in de keuze die hun ouder(s) maken. En met 35.000 kinderen per jaar die terecht komen in een scheiding, zou je toch denken dat er wel een oplossing komt.

Gelukkig zijn er wel wat initiatieven. Woningstichting Ymere realiseerde in 2017 De Esfatte, Parentshouses Nederland realiseerde in 2013 het eerste Parentshouse in Amsterdam en nu zijn er maar liefst 17 parentshouses, NexT Haarlem realiseerde in 2018 hotelappartementen voor Haarlemmers in scheiding en Divorce Housing transformeert leegstaande kantoren in apparmententen. Het blijft echter bij lokale initiatieven van mensen of organisaties die – net als ik – iets met een scheiding te maken hebben gehad.

Ik zou graag willen dat dit probleem landelijk wordt aangepakt. Dat er een soort ‘Funda’ ontstaat voor iedereen in scheiding. Waar je kunt zoeken op woningen in de buurt van de school van je kinderen, waar er genoeg aanbod is, waar de woning net onder de maximale huurgrens voor huurtoeslag valt, waar je maximaal twee jaar kunt wonen zodat je op adem kunt komen, waar je in contact kunt komen met andere gescheiden ouders en waar je samen kunt groeien naar een mooi nahuwelijk en een mooie toekomst.

Mijn ideaalbeeld is net zoals in de serie ‘Een vrolijke kerst’ wonen in een soort klooster, waar iedereen een klein appartement heeft met alle voorzieningen (zoals een bejaardentehuis) zodat je je kunt terugtrekken, maar waar je ook kunt tennissen in de gangen, een film kunt kijken in de tuin, op elkaars kinderen past in de aula en waar de horecamensen een koffietentje starten. Dat er samenwerkingen bestaan met opvoedkundigen, mediators, advocaten, belastingdienst, woningcorporaties, datingexperts, stylisten, bouwmarkten. Deze samenwerkingen zorgen ervoor dat ouders en kinderen sneller ‘re-integreren’ in de samenleving en vol goede moed na uiterlijk twee jaar hun definitieve plekje hebben gevonden.

Je kinderen spelen dan met andere kinderen en kunnen ook (begeleid) praten over alles wat bij een scheiding komt kijken. Zo voelen zij zich gehoord, betrokken en krijgen zij de tijd om de eerste heftige periode samen met andere kinderen in dezelfde situatie te verwerken.

Het is niet de bedoeling dat het een soort afgesloten commune wordt, maar echt bedoeld als tijdelijke oplossing om die zware tijd minder zwaar te maken en zelfs mooi en leerzaam.

Mijn ideaalbeeld in 2035:

In elke gemeente zijn er verschillende woonvormen, dit kan een huis zijn, een klooster en weiland met tiny houses. Deze ‘woningen’ worden verhuurd via een landelijke portal, zoals gescheidenwonen.nl. Je kunt je inschrijven voor deze woning als de scheiding in gang is gezet (bewijs via advocaat of mediator) en binnen een maand kun je verhuizen. Je huurt voor maximaal 2 jaar een gemeubileerde woning, waar je aan kale huur maximaal € 752,33 betaalt (2021) en daarnaast nog servicekosten en abonnementskosten voor de lezingen en workshops en andere activiteiten die geboden worden. In die tijd word je begeleid op verschillende vlakken, zodat je na twee jaar kunt zeggen dat je sterker en gezonder uit je scheiding bent gekomen.